Zasada swobody przepływu towarów oznacza, że towary pochodzące ze Wspólnoty lub legalnie na jej rynek dopuszczone mogą swobodnie (bez przeszkód) na warunkach krajowych krążyć po terytorium celnym Wspólnoty, to pochodzenie towaru decyduje czy dana zasada będzie zachodzić.
Omawiana przeze mnie sprawa o sygnaturze C-72/83 to spór Campus Oil LTD i inni wraz z Ministrem Przemysłu i Energii i inni. Precedens miał miejsce w Irlandii. Sprawa dotyczyła swobodnego przepływu usług a konkretnie zaopatrywaniu w surowce paliwowe. Irlandzkie publiczne przedsiębiorstwo o nazwie INPC, które trudniło się obrotem produktami naftowymi, kupiło wszystkie akcje spółki mającej jedyną w kraju rafinerię ropy naftowej. Zaraz po tym minister przemysłu i energetyki wydał zarządzenie. Obligowało ono wszystkich importerów naftowych do zaspokajania części (co najmniej 35 procent) swojego zapotrzebowania na tego typu produkty w tej rafinerii po ustalonej przez ministra cenie. Importerzy ropy naftowej się oburzyli i zaskarżyli ten akt. Wśród tych podmiotów gospodarczych był właśnie Campus Oil.
Wszystko byłoby dobrze, gdyby nie rozbieżność w interpretacji prawa wspólnotowego zaistniała podczas postępowania przed Sądem Najwyższym. Wniesiono wówczas pytanie do Trybunału Sprawiedliwości czy działania podjęte przez Irlandię stanowią środki o skutkach analogicznych do ograniczeń ilościowych. Warto tutaj zajrzeć do artykułu 30. Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Mówi on jasno i wyraźnie, że zakazuje się ograniczeń ilościowych i im podobnych w obrotach między państwami członkowskimi. Art. 36. Mówi zaś, że z pewnych względów (chodzi tutaj o względy tj. moralność publiczna, porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi, zwierząt i roślin, ochrony majątku narodowego o wartości artystycznej, historycznej, archeologicznej itp.) państwo może ustanowić zakazy lub ograniczenia przewozu.
Irlandzcy importerzy od początku stali murem za stanowiskiem, że rząd Irlandii postępuje wbrew artykułowi 30. TWE. Firmy uznały wtedy, że Irlandia działa z pobudek ekonomicznych, a nie ze względu na troskę o bezpieczeństwo publiczne i politykę. Po ich stronie opowiedziała się także Komisja. W uzasadnieniu stwierdziła, że są to instrumenty natury gospodarczej, nie politycznej. Irlandia zaś utrzymywała, że we względów bezpieczeństwa i polityki publicznej powinna posiadać rafinerię. Bez obowiązkowych kwot zakupu, nie byłaby w stanie się utrzymać.
Irlandia przystawała przy art. 36 TWE – czyli wyłączenie spod zakazu stosowania środków ilościowych i podobnych do ilościowych (jak podawałem wyżej). Irlandia chciała także wykazać, że uregulowanie te nie wpływają na handel wewnątrzwspólnotowy, bo i tak wszyscy na tej wyspie korzystają z paliwa importowanego. Rzecznik generalny stwierdził, że zabiegi te mogą mieć skutki podobne do ograniczeń ilościowych.
Uzasadnienie:
Zakaz zawarty w art. 30 TWE odnosi się do wszelkich środków, które mogą pośrednio lub bezpośrednio, rzeczywiście lub potencjalnie ograniczyć handel wewnątrzwspólnotowy. Państwa nie są upoważnione do podejmowania działań ograniczających import z innych państw członkowskich. Przepisy krajowe, które obligują do zaspokajania pewnej części ich zapotrzebowania na produkty naftowe z rafinerii położonej na terytorium tego państwa stanowią środki o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych. Przepisy krajowe ograniczające handel wewnątrzwspólnotowy nie mogą zostać usprawiedliwione, chyba że środki podjęte przez Wspólnotę chronią interesy państw członkowskich w sposób niewystarczający.
Art. 36 TWE jest usprawiedliwieniem dla działań państwa dla osiągnięcia celów w tym przepisie. Zakres tego przepisu nie może być rozszerzany. Działania wynikające z tego przepisu nie mogą tworzyć w sposób nieproporcjonalny wobec zamierzonych celów przeszkód dla importu z innych państw członkowskich. Państwo członkowskie, które jest w całości lub prawie w całości uzależnione od importu produktów naftowych, może ze względu na bezpieczeństwo publiczne w rozumieniu art. 36 TWE zobowiązać importerów do pokrywania części ich zapotrzebowania na produkty naftowe w rafinerii usytuowanej w tym państwie i po cenach ustalonych przez właściwego ministra na podstawie kosztów ponoszonych przy funkcjonowaniu rafinerii. Jeśli produkty tej rafinerii nie mogą być sprzedane na rynku po konkurencyjnej cenie, ilość produktów naftowych objętych takim systemem nie może przekraczać minimalnej wielkości wymaganej dla zachowania bezpieczeństwa zaopatrzenia państwa lub rozmiarów produkcji niezbędnych dla zachowania zdolności produkcyjnej rafinerii na wypadek kryzysu i umożliwienia jej rafinacji ropy, co do której dostarczenia państwo członkowskie zawarło długoterminowe umowy. Według Trybunału 35 % to stanowczo za dużo jak na rezerwę (nie ma w tym przypadku warunku niezbędności i skuteczności). Nakaz Irlandii jest sprzeczny z prawem wspólnotowym i ingeruje w zasady wolnego rynku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz